Jazztronica Nedir?
"Caz kesinlikle değişiyor. Değişmek zorunda aksi taktirde ölecek." diyen piyanist Matthew Shipp, cazın çağa ayak uydurmasının önemine dikkat çekiyor. Daima yeniyi arayan cazın şimdilik geldiği son durak jazztronica gibi gözüküyor. Biz de "Nedir bu Jazztronica?" sorusuna cevap bulmaya çalıştık.
Nu Jazz
Nu jazz olarak da bilinen jazztronica, caz ve elektronik müzik türlerinin bir araya gelmesinden oluşuyor. Bu terim 1990'ların sonlarına doğru cazın funk, soul ve elektronik müzik gibi diğer müzikal türlerle harmanlanması sonucu kullanılmaya başlandı.
Kökeni
Jazztronica’nın yükselişi 1990’ların sonu 2000’lerin başına denk gelse de kökeni daha eskilere, 1970’li yıllara dayanıyor. Bu akımın var olabilmesinde Herbie Hancock, Ornette Coleman gibi isimler büyük rol oynasa da en büyük payeyi efsanevi Miles Davis’e vermek zorundayız.
Miles Davis ve Etkisi
Takvimler 1960'lı yılları göstermeye başladığında müzik dünyası elektronik merkezli rock ve funk müziğine kendini iyiden iyiye kaptırmaya başlamıştı. İlk başta dönemin müzik eleştirmenleri tarafından müziğin elden gittiğini düşünmelerine rağmen Davis, bunu müzikte, bilhassa cazda bambaşka kapılar açabileceği bir fırsat olarak gördü.
Yeni Müzik Türlerinin Doğuşu
Davis'in açtığı o kapı; hip-hop, trance, dub, new wave, grime ve dubstep gibi çok sonra ortaya çıkacak birçok müzik stiline zemin hazırladı. Yaptığı onca yenilikle caz standartlarını sayısız kere değiştiren Davis, belki o zaman bunun farkında değildi ama müzik lügatına kazandırdığı yeni terimler sayesinde "modern caz"ı yeniden tanımladı.
Grunge'ın Rock'a Yaptığı Etki
Jazztronica'nın caza yaptığı etkiyi daha somutlaştırmak için Tony Brewer'a kulak vermek yararlı olabilir: "... grunge ve punk'ın rock müziği üzerindeki etkisi nu jazz'ın klasik caza yaptığı etkiye çok benzer. Burada şarkılar müzisyenlerin kişisel kahramanlıklarından ziyade müziğe hizmet ediyor."
Yakın Komşusu: Acid Jazz
Nu jazz'ın elektronik caz bölgesindeki yakın komşusu olan acid jazz, nu jazz'ın aksine klasik funk, r&b ve soul'a daha yakın bir tutum sergiliyor. İki stil arasında siyah-beyaz gibi net bir ayrım olmasa da nu jazz'ı acid jazz'dan ayırt edebilmenin en kolay yolu müziğindeki blues ve deneysel elektronik motifler.
Temsilcileri
Jazztronica'nın günümüzdeki en büyük temsilcileri ise şu şekilde: St Germain, The Cinematic Orchestra, Kamasi Washington, Jaga Jazzist, Nils Petter Molvær ve Bugge Wesseltoft.